Η υγεία του εδάφους

Η καλλιέργεια της γης με σκοπό την παραγωγή τροφής είναι ιστορικά συνδεδεμένη με την επιβίωση του ανθρώπου.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αξιοσημείωτη ευαισθητοποίηση για την ορθή χρήση των φυσικών πόρων ενέργειας και ιδιαίτερα για την διαφύλαξη του εδαφικού οικοσυστήματος.
 
Το έδαφος είναι ένα από τα πιο σύνθετα οικοσυστήματα της φύσης, καθώς  περιέχει ένα τεράστιο αριθμό διαφορετικών οργανισμών οι οποίοι συμβάλλουν στη διατήρηση της χλωρίδας και της γονιμότητας του εδάφους. Τα υγιή εδάφη χαρακτηρίζονται από την ισορροπία στους πολυάριθμους ωφέλιμους και μη οργανισμούς .

Στη συνέχεια, οι «κάτοικοι» του εδάφους,  παράγουν ένζυμα τα οποία λειτουργούν ως καταλύτες που βοηθούν στη διάσπαση πρωτεϊνικών και οργανικών ενώσεων. Αυτή η διεργασία επιτρέπει στα καλλιεργήσιμα φυτά  να αντλούν περισσότερα θρεπτικά συστατικά από το χώμα ενώ ταυτόχρονα ο οργανισμός μας, τροφοδοτείται με τροφή πλούσια σε ένζυμα πράγμα  που τη καθιστά πολύ εύπεπτη. Είναι σημαντικό να τονιστεί, ότι η δραστηριότητα των ενζύμων είναι μεγαλύτερη σε εδάφη που δεν έχουν ραντιστεί με φυτοφάρμακα σε σχέση με τα συμβατικά εδάφη.
 
Ας δούμε παρακάτω κάποιες παραδοσιακές και σύγχρονες μορφές καλλιέργειας που υποστηρίζουν την ισορροπία της εδαφικής βιοποικιλότητας.
 
Βιολογική γεωργία
 
Στη βιολογική καλλιέργεια το χώμα εμπλουτίζεται με ποικίλες φυσικές ύλες, compost και αποφεύγεται κάθε μορφή χημικής παρέμβασης για την αντιμετώπιση των εντόμων.
Μια από τις τεχνικές που χρησιμοποιεί η βιοκαλλιέργεια είναι ο εμπλουτισμός του εδάφους με ωφέλιμους μικροοργανισμούς, μια μέθοδο που εισήγαγε ο Teruo Higa.
 O Higa δημιούργησε ένα μίγμα μικροοργανισμών το οποίο υπόκεινται σε ειδική ζύμωση μέσα σε νερό και το τελικό παρασκεύασμα χρησιμοποιείται ως λίπασμα που αυξάνει σημαντικά τη γονιμότητα του εδάφους.
Η βιολογική καλλιέργεια βασίζεται στα ζωντανά οικοσυστήματα και συμβάλλει στη διατήρηση τους μέσα από την αειφορία, δηλαδή την προστασία των φυσικών πόρων έτσι ώστε οι επόμενες γενιές να μπορούν να επωφεληθούν εξίσου.
Σε αυτό το σύστημα τηρείται ο παραδοσιακός τρόπος καλλιέργειας , καθώς δίνει τη δυνατότητα στη γη να ξεκουραστεί μετά από μια απαιτητική σοδειά.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι με την έναρξη της βιολογικής καλλιέργειας στην Ελλάδα, ο άνθρωπος ξεκίνησε να αναζητά τροφές που θα τον βοηθήσουν να διατηρήσει  τα καλά επίπεδα της υγείας του, όπως βιολογικά super foods, δημητριακά, μπάρες δημητριακών και φρούτων, υγιεινά σνακ, μούσλι.

Η ιδέα της βιοκαλλιέργειας βρήκε σύντομα απήχηση και επεκτάθηκε  πέρα από των χώρων των τροφίμων καθώς αποτέλεσε η έναρξη για τη ευαισθητοποίηση του ανθρώπου να  χρησιμοποιεί οικολογικά συστατικά στα καθαριστικά του σπιτιού και στα σκεύη της κουζίνας, προκειμένου να διαφυλάξει τους φυσικούς πόρους της γης.
 
Βιοδυναμική γεωργία
 
Εμπνευστής της βιοδυναμικής καλλιέργειας είναι ο Rudolph Steiner,  o οποίος συνέδεσε την επιβαρυμένη υγεία των αγροτών με τη χρήση των  φυτοφαρμάκων. Ο ίδιος έπεισε τους χωρικούς να παρασκευάζουν λίπασμα με φυσικά συστατικά  και πολύ σύντομα αυτοί που το εφάρμοσαν είδαν σημαντική βελτίωση στην υγεία τους.
Η βιοδυναμική καλλιέργεια αναβιώνει την παλιά εικόνα όπου ο άνθρωπος ζει σε αρμονία με τη φύση και τα ζώα.
Η σπορά,  ο χρόνος  παραμονής στο χωράφι και η συγκομιδή, συντονίζονται με τις φάσεις της σελήνης, μια τεχνική η οποία έχει εφαρμοστεί και από τους αρχαίους πολιτισμούς. Το έδαφος εμπλουτίζεται με οργανικό χούμος και για τον έλεγχο των βλαβερών παρασίτων χρησιμοποιείται ένα υγρό με φυσικά συστατικά που  η μέθοδος παρασκευής  του, θυμίζει εκείνη των ομοιοπαθητικών φαρμάκων.

Στη σύγχρονη αγορά  υπάρχει πληθώρα επιλογής βιοδυναμικών προϊόντων που μπορεί να επιλέξει κάποιος, όχι μόνο τροφίμων, αλλά προϊόντα που αφορούν  στην περιποίηση του σώματος όπως καλλυντικά, είδη καθημερινής προσωπικής  φροντίδας , σαμπουάν, κρέμες περιποίησης, οδοντόκρεμες κ.α.
 
 
Φυσική καλλιέργεια
 
Ο Masanobu Fucuoca είναι αυτός που εμπνεύστηκε και εφάρμοσε τη μέθοδο της φυσικής καλλιέργειας. Ο Fucuoca υποστήριζε  ότι η ανθρώπινη παρέμβαση θα πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο, έτσι ώστε η γη να έχει τη δυνατότητα να εκφράσει την παραγωγικότητά της  χωρίς εμπόδια.
Σύμφωνα λοιπόν με το σύστημα της φυσικής καλλιέργειας η γη δεν οργώνεται, ούτε σκαλίζεται και τα άγρια χόρτα κόβονται αντί να ξεριζώνονται.
Ο εμπλουτισμός του εδάφους γίνεται με ξερά φύλλα, και ρίζες από προηγούμενες καλλιέργειες  και η υγρασία του διασφαλίζεται με κάλυψη από άχυρο.
Ο φυσικός τρόπος παραγωγής των προϊόντων ενισχύει τη συγκαλλιέργεια των οπωροκηπευτικών, που σημαίνει ότι σε ένα παρτέρι μπορούμε να δούμε 1-2 διαφορετικά είδη  λαχανικών μαζί με δέντρα και βότανα.

Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία αναφοράς στη φυσική καλλιέργεια  είναι ότι χρησιμοποιεί βρώσιμους σπόρους όπως κριθάρι, φαγόπυρο, βρόμη, σιτάρι, αμάρανθο για τον άμεσο εμπλουτισμό του εδάφους.
 
Οι παραπάνω μορφές γεωργίας προστατεύουν  σπάνιους σπόρους και ποικιλίες λαχανικών και φρούτων που κινδυνεύουν να χαθούν από την τάση της εντατικής καλλιέργειας.

Καταναλώνοντας προϊόντα που έχουν παρασκευαστεί με φυσικές μεθόδους, θέτουμε γερά θεμέλια για την ευημερία της υγείας και συμμετέχουμε στην παγκόσμια προσπάθεια για τη φροντίδα του πλανήτη μας.