Vata – Η Αργηγός των Doshas

Η έννοια των doshas, είναι μοναδική στην αρχαία επιστήμη της Αγιουρβέδα και αναφέρεται για να περιγράψει τις τρείς βιολογικές ενέργειες που προέρχονται από τον συνδυασμό των πέντε στοιχείων : αιθέρας, αέρας, φωτιά, νερό και γη που συγκροτούν τη ζωή στο σώμα και στο φυσικό περιβάλλον.

Η αρχηγός των τριών doshas (vata, pitta, kapha) είναι η vata και σημαίνει «αυτό που κινεί τα πράγματα». H λέξη προέρχεται από το σανσκριτικό «va» κι ερμηνεύεται ως να φυσήξω, να κατευθύνω. Η vata δημιουργείται από την αλληλεπίδραση των στοιχείων αιθέρα + αέρα και είναι η πρωταρχική δύναμη του νευρικού συστήματος, ο μεταφορέας με τον οποίο η ζωτική δύναμη εισέρχεται στο σώμα μέσω της αναπνοής. Γι αυτό το λόγο λοιπόν, η vata αποκαλείται η αρχηγός των doshas.

Οι ιδιότητες της vata είναι : Ξηρή, ελαφριά, κρύα, σκληρή, λεπτοφυής, κινητική.

Οι σωματικές και νοητικές δράσεις της vata
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι λειτουργίες της είναι ζωτικής σημασίας όπως η αναπνοή, η αμφίδρομη μεταφορά των μηνυμάτων από τον εγκέφαλο στους μύες κι από τις αισθήσεις στον εγκέφαλο. Ελέγχει επίσης, τη ροή του αίματος, την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, τον καθαρισμό από τα απόβλητα της πέψης, το ενδοκρινικό σύστημα, μεταφέρει τα θρεπτικά συστατικά στο κύτταρο, παράγει τους νευροδιαβιβαστές, τις σκέψεις στο νου, κάνει σχέδια και
θέτει νέους στόχους ! Η vata δίνει έμπνευση, ενθουσιασμό, ζωηράδα στην προσωπικότητα και δημιουργικότητα στηζωή μας.

H θέση της vata στο σώμα
Η κύρια θέση της vata στο σώμα είναι το κόλον, αλλά βρίσκεται επίσης, στα οστά, τα ισχία, τα αυτιά, το δέρμα και το νου.
Το κόλον είναι η περιοχή όπου συσσωρεύονται τα αέρια. Τα ισχία στηρίζουν την κίνηση του σώματος. Τα αυτιά και το δέρμα φιλοξενούν ενεργά τη vata διότι είναι τα αντιπροσωπευτικά όργανα του αιθέρα και του αέρα αντίστοιχα.

Η vata στις εποχές του έτους
Το φθινόπωρο χαρακτηρίζεται ως εποχή vata, με τον αέρα να αυξάνεται ενώ τα πρωτοβρόχια σηματοδοτούν το τέλος του καλοκαιριού. Σε αυτό το στάδιο η ενέργεια vata κυριαρχεί στο φυσικό περιβάλλον και στο ανθρώπινο σώμα με αποτέλεσμα κάποιοι να παραπονιούνται για τις αρθρώσεις τους με την αλλαγή του καιρού. Με μια προσεκτική ματιά στη παραγωγικότητα της γης, θα παρατηρήσουμε ότι πολλές από τις τροφές που λαμβάνουμε στο τρίμηνο του φθινοπώρου όπως σταφύλια, σύκα, εσπεριδοειδή κ.α οριοθετούν ευεργετικά τη δράση της vata dosha.

Ηλικιακό στάδιο vata

Σύμφωνα με την Αγιουρβέδα, ο άνθρωπος μετά τα 50 χρόνια ζωής, εισέρχεται στo ηλικιακό στάδιο vata. Τα κόκκαλα σταδιακά εμφανίζουν απώλεια οστικής μάζας, ο νους γίνεται πιο επιλεκτικός στη μνήμη και αλλάζουν οι προτεραιότητες της ζωής.